آیا میدانستید که سالانه ۴ میلیون کانادایی دچار مسمومیت غذایی میشوند. در این مطلب به عوامل ایجاد کننده این بیماری ها می پردازیم.
در پی شیوع گسترده بیماری ای کولای در چندین مهدکودک کلگری، بسیاری از کاناداییها متعجب هستند که این قبیل بیماریهای ناشی از غذا چگونه باعث مریضی میشود و چه چیزی مسمومیت غذایی را ایجاد میکند؟
آژانس بهداشت عمومی کانادا (PHAC) تخمین میزند که سالانه حدود چهار میلیون کانادایی به مسمومیت غذایی مبتلا میشوند که از این تعداد، تقریباً ١١ هزار و ۶٠٠ نفر در بیمارستان بستری شده و ٢٣٨ نفر میمیرند. از چهار میلیون بیماری تخمین زده شده در هر سال، ١.۶ میلیون مورد توسط باکتریها، ویروسها یا انگلهای شناخته شده ایجاد میشود، در حالی که ٢.۴ میلیون مورد ناشی از علل ناشناخته است.
این آژانس فقط در صورتی یک مسمومیت غذایی را ثبت میکند که شما به بیمارستان بروید، نمونه برداری کنید و یا آن را به آزمایشگاه مرکزی ببرید. اگر با اسهال به بیمارستان بروید، کادر درمان فورا از شما نمونه برداری میکنند. بنابراین باید بگوییم که آمار موجود آنچنان قابل اعتماد نیست.
«کیت وارینر»، استاد دپارتمان علوم غذایی در دانشگاه گوئلف میگوید که مردم معمولاً با خوردن غذای آلوده به بیماریهای ناشی از غذا مبتلا میشوند. خیلی چیزها میتوانند باعث این قبیل بیماریهای ناشی از غذا یا مسمومیت غذایی شوند. حدود ٣٠ هزار نوع مختلف باکتری وجود دارد که ما در مورد آنها میدانیم و تنها یک درصد از آنها واقعا برای ما و حیوانات خطرناک هستند. بهطور کلی، میتوان دلایل مسمومیت غذایی را بر اساس شدت دستهبندی کرد.
دلایل مسمومیت غذایی
گاهی اوقات شما چیزی میخورید و میگویید احساس میکنم به آنفولانزای ٢۴ ساعته یا مسمومیت غذایی مبتلا شدهام و این میتواند یک ویروس یا اساساً پاتوژنی باشد که سیستم ایمنی را چندان تحریک نمیکند. پاتوژنهایی مانند لیستریا معمولا علائمی از خود نشان نمیدهد. اما اگر در گروه مستعدی همچون افراد مسن، دارای نقص ایمنی یا باردار قرار بگیرید، ممکن است اذیت شوید و بیماری شما میتواند ساده باشد و یا حتی منجر به مرگ شود.
«وارینر» اضافه میکند که این میکروبها روش خاص خود را برای ایجاد اختلال در بدن و ایجاد علائمی مانند استفراغ، تب، اسهال، درد و درد دارند. شما میتوانید با خوردن، دست زدن و در برخی موارد استنشاق پاتوژنهای غذای آلوده بیمار شوید. برای مثال، استافیلوکوکوس اورئوس میتواند باعث سندرم مرگ ناگهانی شود.
شایعترین بیماریهای ناشی از غذا در کانادا
برخی از شایعترین بیماریهای ناشی از غذا یا مسمومیت غذایی در کانادا به شرح زیر است:
نورویروس
به گفته آژانس بهداشت عمومی کانادا (PHAC)، نوروویروس عامل اصلی مسمومیت غذایی و بستری شدن در بیمارستان در کانادا است. تخمین زده میشود که این ویروس سالانه باعث یک میلیون بیماری، هزار و ١٨٠ مورد بستری در بیمارستان و ٢١ مرگ در این کشور میشود.
نوروویروس عامل شماره یک بیماریهای ناشی از غذا و مسمومیت غذایی است. معمولاً این بیماری در هر غذا به یک شکل تاثیر میگذارد و بروز آن میتواند از انسان به انسان یا انسان به غذا نشات بگیرد. ۶۵ درصد از علل شناخته شده بیماریهای ناشی از غذا در کانادا مربوط به نورویروس هستند. علائم اصلی نوروویروس شامل تهوع، اسهال، درد و گرفتگی معده و استفراغ است، همچنین کودکان معمولاً بیشتر از بزرگسالان استفراغ را تجربه میکنند.
کلستریدیوم پرفرینگنز
کلستریدیوم پرفرینگنز یک باکتری است که هر سال حدود ١٧ هزار نفر را در کانادا دچار مسمومیت غذایی میکند. این بیماری شبیه به نوروویروس است اما معمولا به مدت یک روز باعث اسهال میشود و علائم آن خیلی زود از بین میرود.
آژانس بهداشت عمومی کانادا (PHAC) میگوید که علائم بیماری کلستریدیوم پرفرینگنز شامل اسهال، درد و گرفتگی عضلات، نفخ معده، افزایش گاز معده، حالت تهوع، کاهش وزن، کاهش اشتها، دردهای عضلانی و خستگی است. علائم معمولاً ٨ تا ١٢ ساعت طول میکشد، اما ممکن است تا یک تا دو هفته در افراد بسیار جوان یا مسن ادامه یابد. در موارد نادر ممکن است دچار کم آبی بدن شده و نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.
ای کولای
آژانس بهداشت عمومی کانادا عامل ای کولای را به عنوان یکی از باکتریهای مسمومیت غذایی که باعث بیماری شدید میشود، توصیف میکند. این باکتری به صورت سالانه حدودا مسئول بیماری ١٢ هزار و ٨٠٠ نفر، بستری شدن ٢۴۵ نفر در بیمارستان و ٨ مرگ است. در ۴ سپتامبر شیوع ای کولای در ١١ مهدکودک کلگری با ٣١٠ مورد تایید شده آزمایشگاهی رخ داد.
«وارینر» میگوید: «دلیل تمرکز ما بر روی مواردی مانند ای کولای و لیستریا این است که از نظر عددی، آنها تنها چند هزار مورد بیماری مسمومیت غذایی در سال ایجاد میکنند، اما شدت آنها بسیار زیاد است.»
به گفته آژانس بهداشت عمومی کانادا، علائم عفونت ای کولای شامل تهوع، استفراغ، سردرد، تب خفیف، گرفتگی شدید معده و اسهال آبکی یا خونی است و اکثر آنها ظرف ١٠ روز پس از آلوده شدن به پایان میرسند. در حالی که اکثر افراد خود به خود از این بیماری بهبود مییابند، اما برخی ممکن است در بیمارستان بستری شوند و این عامل میتواند باعث مشکلات سلامتی طولانی مدت یا حتی مرگ شود.
لیستریا
به گزارش آژانس بهداشت عمومی کانادا، هر ساله لیستریا مونوسیتوژنز عامل اصلی مرگ و میر حاصل از بیماریهای ناشی از مسمومیت غذایی در کانادا است. تخمین زده میشود که سالانه ١٧٨ بیماری، ١۵٠ بستری در بیمارستان و ٣۵ مرگ و میر به واسطه آن ایجاد میشود.
در حالی که بسیاری از مردم در معرض باکتری لیستریا قرار دارند، تنها برخی به لیستریوز مبتلا میشوند که بیماری ناشی از باکتری است. علائم لیستریوز شامل تب، تهوع، گرفتگی عضلات، اسهال، استفراغ، سردرد، یبوست و دردهای عضلانی است. در موارد شدید باکتری لیستریا میتواند به سیستم عصبی شما سرایت کند و باعث سفتی گردن، گیجی، سردرد و از دست دادن تعادل شود. اگر باردار هستید، ممکن است به واسطه ابتلا به این بیماری کودک خود را از دست بدهید. اگر مستعد باشید ممکن است به عفونت خونی مبتلا شوید و یا در نهایت ممکن است برای مدت طولانی به بیماریهای عصبی دچار شوید.
سالمونلا
بر اساس گزارش آژانس بهداشت عمومی کانادا، عفونتهای سالمونلا هر ساله حدودا باعث ٨٨ هزار مورد بیماری مسمومیت غذایی، ٩٢۵ بستری در بیمارستان و ١٧ مرگ میشود. سالمونلا به ندرت کشنده است و اگر باعث مرگ شود، به دلیل کم آبی بدن است.
کمپیلوباکتر
کمپیلوباکتر به عنوان سومین علت اصلی بیماریهای ناشی از غذا، مسمومیت غذایی و بستری شدن در بیمارستان در کانادا ذکر شده است. تخمین زده میشود که سالانه ١۴۵ هزار بیماری، ۵۶۵ بستری در بیمارستان و ۵ مرگ در کشور به واسطه آن رخ دهد. علائم عفونت باکتری کمپیلوباکتر شامل اسهال (اغلب خونی یا آبکی)، درد شکم، تب، تهوع و گاهی اوقات استفراغ است.
چگونه از مسمومیت غذایی خودداری کنیم؟
برای دوری از خوردن غذای آلوده یک قانون ساده وجود دارد: «وقتی شک دارید، آن را دور بریزید.» برای مثال اگر به یک بوفه میروید و هوا تا حدی گرم است، با خود بگویید که نباید ریسک کنید. همچنین با تمیز کردن صحیح ظروف و سطوح قبل و بعد از استفاده از غذا، میتوانید از آلودگی جلوگیری کنید.
استفاده از دماسنج گوشت نکته کلیدی است. ٣٠درصد مردم دارای دماسنج گوشت هستند، در حالی که تنها ١۴ درصد واقعاً از آن استفاده میکنند. شما باید گوشت را با دمای داخلی ٧۵ درجه سانتی گراد بپزید. هرگز مرغ را آبکشی نکنید، زیرا میتوانید باکتریها را راحتتر در آشپزخانه خود پخش کنید و نیازی به آبکشی کاهوی کیسهای نیز نیست، زیرا احتمال آلودگی سبزیهای برگدار به میکروبهای موجود در محیط آشپزخانهتان بیشتر از حذف هر چیز مضر است.
برای اجتناب از باکتریهای مضر، تمیز کردن بسیار مهم است. آشپزخانه خود را با استفاده از یک فنجان سفید کننده رقیق شده در یک لیتر یا گالن آب تمیز کنید و از سرکه و بیکربنات استفاده نکنید. قرار دادن فوری باقی مانده غذاها در یخچال میتواند احتمال تشکیل عوامل بیماریزا در غذای شما را کاهش دهد و نگهداری مواد خام و پخته به طور جداگانه بسیار مهم است.
هنگام صرف غذا در رستوران یا هنگام سفارش تحویل غذا، محتاط باشید. هنگام دریافت غذا، ببینید که آیا گرم است؟ سرد است؟ بوی مناسبی دارد؟ از این روشهای برای تخمین سلامتی غذا استفاده کنید.