بر اساس گزارشات اخیر مرکز TD Economics، اگر افزایش نرخ مهاجرت با سرعت فعلی خود ادامه پیدا کند، کمبود مسکن در کانادا ممکن است ظرف دو سال آینده 500 هزار واحد دیگر افزایش پیدا کند.
در این گزارش «بیتا کارانچی»، «جیمز اورلاندو» و «ریشی سوندی» که همگی اقتصاددان هستند، خاطرنشان کردند که جمعیت کانادا در سال گذشته شاهد افزایش 1.2 میلیون نفری بوده است. جالب است بدانید که سرعت افزایش این نرخ تقریبا دو برابر سال 2019 و سالهای قبل از آن است. البته دولت فدرال هم در همین وادی وعده داده تا برای مقابله با کمبود نیروی کار و متعادلسازی جمعیت سالخوردهی کشور، تا سال 2025، 500 هزار مهاجر دیگر هم بپذیرد.
اما اقتصاددانان میپرسند: «آیا نوسان ناگهانی جمعیت خیلی سریع و بیش از حد پیش نرفته است؟». البته آنها همچنین اضافه کردهاند که حتی قبل از این هجوم ناگهانی نیوکامرها، باز هم پیشبینی میشد که قیمت مسکن در سراسر کشور افزایش پیدا کند. گفتنی است که این سه کارشناس همچنین پیشبینی میکنند که اگر استراتژی مهاجرت دولت با سرعت فعلی ادامه پیدا کند، کمبود مسکن در کانادا ظرف دو سال تا حدود نیم میلیون افزایش پیدا خواهد کرد. در این گزارش آمده است: «بعید است که سیاستهای اخیر دولت برای تسریع ساخت و ساز همزمان با اختلالات طبیعی عرضه بتواند در این مدت کوتاه این روند را بهبود ببخشد.»
بانک ملی کانادا هم به تازگی گزارشی را منتشر کرده که در آن این نکات را کاملا تایید کرده است. «استفان ماریون»، اقتصاددان ارشد این بانک طی یادداشتی به سرمایهگذاران گفت: «تصمیم دولت فدرال برای باز کردن دربهای کشور بر مهاجرین آن هم درست در تهاجمیترین دورهی کمبود نقدینگی، ممکن است باعث ایجاد عدم تعادل در عرضه و تقاضای مسکن شود. از آنجایی که قیمت مسکن در سراسر کشور همچنان در حال افزایش است، ما فکر میکنیم که اتاوا باید در اهداف مهاجرتی خود تجدید نظر کند تا بتواند عرضه را با تقاضا سازگار کند.»
گزارشات اخیر بانک BMO کانادا هم حاکی از آن است که هر یک درصد افزایش جمعیت باعث افزایش تقریبا سه درصدی قیمت مسکن میشود. جالب است بدانید که جمعیت کانادا در سالهای اخیر به طور متوسط 1.5 درصد رشد کرده و در سال 2022 هم 2.7 درصد افزایش داشته است و همین باعث شده تا قیمت مسکن طی پنج سال گذشته به شدت تحت تاثیر تورم قرار بگیرد.
مشکلات کمبود مسکن در کانادا همچنان به قوت خود باقی خواهند ماند
«میکال اسکوترود»، استاد اقتصاد دانشگاه واترلو و مدیر انجمن اقتصاد کار کانادا، هم گزارش این بانکها را تایید و اعلام کرد که ارائه چنین حقایقی باعث میشود تا دولت بتواند رویکرد موثرتری را در فرآیند مهاجرت پیش بگیرد. با این حال، او همچنین خاطرنشان کرد که مسائل مربوط به قیمت مسکن و عرضهی محدود آن حتی با صرف نظر از سرعت فعلی مهاجرت هم همچنان بر قوت خود باقی خواهد ماند؛ اما افزایش مهاجرین احتمالا شرایط را بدتر خواهد کرد.
وی افزود: «بحران فعلی مسکن کانادا مشکلات اساسی دارد که حل آن نیازمند زمان زیادی است. نرخ فعلی مهاجرت قطعا یکی از این مسائل است که احتمالا شرایط را تشدید خواهد کرد.» شرکت The Canada Mortgage and Housing Corporation هم تخمین زده که برای کاهش قیمت مسکن علاوه بر پروژههایی که در حال حاضر در دست اقدام دارد، باید تا سال 2030، 3.5 میلیون خانه به واحدهای فعلی خود اضافه کند.
مسائل جامعه فقط به کمبود مسکن در کانادا محدود نمیشود
گزارش بانک TD کانادا همچنین تاکید میکند که مسائل جوامع کانادا در حال حاضر فقط به مسکن محدود نمیشود و سایر حوزهها مانند مراقبتهای بهداشتی و سیستمهای حمایت اجتماعی را هم در بر میگیرد. سازمان همکاری اقتصادی و توسعه کشور هم در سال 2021 اعلام کرد که از میان 34 کشوری که در بیمارستانهای خود با کمبود تخت در بخش مراقبتهای ویژه مواجه هستند، کانادا رتبه 31 را دارد. اقتصاددانان هم در این باره میگویند که رشد سریع جمعیت کانادا باعث شده تا تلاشهای دولتهای استانی و فدرال برای استخدام کارکنان مراقبتهای بهداشتی و تامین بودجه برای اضافه کردن تختهای بیمارستانی بیفایده باشد. آنها همچنین در گزارش خود به دولتها پیشنهاد دادند که میزان واقعی رشد جمعیت کشور را با دقت بیشتری بررسی کنند. این کارشناسان در نهایت میگویند که مقامات سیاسی نباید تمام تمرکز خود را صرفا بر خواستههای کارفرمایان و موسسات آموزشی متمرکز کنند.
اسکوترود در این باره گفت: «تمام کاناداییها در حال حاضر تمام تمرکز خود را صرف بازار مسکن میکنند در حالی که باید به طور کلی به موانع اقتصاد فکر کنند. آنچه که در بازار مسکن اتفاق میافتد انعکاس بسیار گستردهتری در کل اقتصاد دارد. ساکنان کانادا باید برای افزایش ثروت کشور مقیاس بسیار بزرگتری را در نظر بگیرند. سرمایههای تجاری مانند ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه فکری، کارخانهها، ساختمانها و زیرساختهای اجتماعی مانند سیستمهای حمل و نقل عمومی، سیستم بهداشت و درمان و مدارس که بسیاری از آنها هم متعلق به دولت است، همگی جزو مواردی هستند که نیاز به توجه بیشتری دارند و بخشی از مقیاس گستردهای هستند که پیش از این گفتم.»
اسکوترود و همکارانش در مقالهای که در ماه ژوئن منتشر کردند افزودند که کانادا در حال حاضر برای افزایش مهاجرت و افزایش تولید ناخالص داخلی موقعیت مناسبی ندارد. علت این مسئله هم در وهله اول به سرمایهگذاری ضعیف و مبادلات کمی و کیفی در انتخاب مهاجران باز میگردد. به عبارت دیگر، میتوان گفت که کانادا به اندازه کافی در ماشین آلات، تجهیزات و تکنولوژی سرمایهگذاری نمیکند و همین باعث کاهش تقاضای نیروی کار و رشد بهرهوری میشود. او همچنین افزود که کانادا در حال حاضر به میزان قابل توجهی به مهاجران خارجی با اقامت موقت، اعم از دانشجویان خارجی تکیه کرده تا بتواند شکاف موجود بازار کار را با دستمزدهای پایین پر کند.
بر اساس گزارش بانک TD، سهولت دسترسی دولت فدرال به مهاجران کم مهارت باعث شده تا موقعیتهای شغلی موجود برای این افراد در سال 2022، 68 درصد افزایش پیدا کند؛ اما به گفتهی اسکوترود این پدیده نه تنها باعث افزایش تولید ناخالص داخلی کشور نمیشود، بلکه بهرهوری نیروی کار و استانداردهای متوسط زندگی در کانادا را تضعیف میکند. به همین دلیل است که یکی دیگر از گزارشات بانک TD حاکی از آن است که کانادا علیرغم رشد جمعیت، در سرانه تولید ناخالص داخلی از ایالات متحده و سایر کشورهای پیشرفته عقب مانده است. اسکوترود در این باره گفت: «زمانی که جمعیت سریعتر از موجودی سرمایه رشد میکند، افراد بودجه کافی نخواهند داشت و همین آنها را فقیرتر میکند.»
کاهش نرخ مهاجرت دردی را دوا نخواهد کرد
«شان فریزر»، وزیر اسبق مهاجرت و وزیر فعلی مسکن کانادا گفته است که کاهش نرخ مهاجرت دردی را دوا نخواهد کرد و بهتر است به فکر ساخت خانههای بیشتر باشیم. با این حال، «پیر پویلیور»، رهبر حزب محافظهکار، استراتژی مهاجرت دولت لیبرال را به شدت مورد انتقاد قرار داده و گفته است اگر در انتخابات موفق شود این مشکل را حل خواهد کرد و سیاستها مهاجرت را بر اساس نیازهای کارفرمایان بخش خصوصی، برنامهریزی موسسات خیریه برای حمایت از پناهندگان و اسکان خانوادهها تنظیم خواهد کرد. او افزود: «من حتما برای تمام مهاجرین مسکن و مراقبتهای بهداشتی کافی فراهم میکنم تا سقفی بالای سر داشته باشند و در صورت لزوم تمام خدمات مورد نیاز خود را دریافت کنند.»