در حال حاضر بیش از هزار مورد آتشسوزی در سراسر کانادا ثبت شده است که بیش از ۳۷۰ مورد آن مربوط به استان بریتیش کلمبیا است. سازمان هواشناسی کانادا معتقد است که تغییرات اقلیمی دلیل اصلی آتشسوزیهای کانادا میباشد.
دانشمندان معتقدند که شیوههای مدیریت جنگل در آتشسوزیهای کانادا نقش بسزایی داشته است، اما همه چیز در واقع به تغییرات اقلیمی بستگی دارد.
استان بریتیش کلمبیا سالهاست که در عرصه آتشسوزی رکوردهای مختلفی را شکسته است. چهار مورد از بدترین فصلهای آتشسوزیهای کانادا از سال 2017 در همین استان اتفاق افتاد و عواقب بسیاری را به دنبال داشت. از همان سال تا کنون، چندین آتشنشان جان خود را از دست دادند، یک روستا به طور کلی ویران شده و دود آتش سرتاسر قاره آمریکا را پوشانده است. با این حال، اگر اخبار روز را دنبال کرده باشید، میبینید که عوامل اصلی این اتفاق هنوز مشخص نیست و بسیاری از افراد دربارهی آن نظرات متفاوتی دارند. اما چه چیزی مقصر اصلی این اتفاقات است؟ مدیریت ضعیف جنگلها؟ تخریب سیستماتیک گونههای مقاوم در برابر آتش؟ جرمانگاری آتشسوزی بومی؟ یا تغییرات آب و هوایی؟ به گفتهی کارشناسان آتشسوزی، پاسخ این سوال، همهی موارد مذکور است.
تغییرات اقلیمی
«جن بارون»، دانشجوی دکترای دپارتمان علوم جنگلداری و حفاظت از محیط زیست دانشگاه بریتیش کلمبیا گفت: «آتشسوزیهای کانادا اصولا یک علت مشخص ندارند. با این حال، تغییرات اقلیمی بیشترین تاثیر را بر آن دارند. البته این بدان معناست که ما برای رفع این مشکل راهحلهای متعددی خواهیم داشت. بیشتر مردم تصور میکنند که این آتشسوزیها ارتباط خاصی با تغییرات آب و هوایی ندارند و عوامل خارجی مانند سوختهای اشتعالزا باعث و بانی این اتفاق هستند. اما خشکی و گرمای بیش از حد و بیسابقهی هوای کانادا طی چند ماه اخیر آنقدر زیاد بوده که میتوان گفت علت اصلی فجایع فعلی همین مسئله بوده است.»
«مایک فلانیگان»، استاد مقابله با آتشسوزی دانشگاه تامپسون ریورز در این باره گفت: «بریتیش کلمبیا در حال حاضر شاهد تابستانها و فصول آتشسوزی به شدت گرم و خشکتری است. فصل آتشسوزی در حال حاضر زودتر آغاز شده و بیشتر هم طول میکشد. علت اصلی این مسئله هم تغییرات اقلیمی است. روشهای جنگلداری ما از دهه 80 تا کنون هیچ تغییر خاصی نکرده است. پس به همین دلیل هم میتوان گفت که مقصر این آتشسوزی بیسابقه تغییرات اقلیمی بوده است.» وی همچنین در ادامه به گرمای بیش از حد، خشکسالی مداوم و افزایش رعد و برق در بریتیش کلمبیا اشاره کرد و گفت تمام اینها عواملی بوده که باعث شدهاند تا کنون بیش از 16 هزار کلیومتر مربع از زمینهای این استان به ویرانی کشیده شود. البته این در حالی است که به گفتهی کارشناسان و مقامات، این وضعیت تا هفتهها یا احتمالا ماههای آتی ادامه پیدا خواهد کرد.
تغییرات اقلیمی و آتشسوزی بیسابقه در بریتیش کلمبیا
فلانیگان در ادامه گفت: «آتشسوزیهای کانادا سه فاکتور اصلی دارد: سوخت، احتراق و آب و هوا. همهی ما میدانیم که تغییرات اقلیمی در این روند تاثیرات بسزایی دارند؛ اما سوخت و احتراق هم از جمله مواردی هستند که نباید از آنها غافل شد. هوای گرم بلندمدت و عدم بارندگی باعث خشک شدن پوشش گیاهی میشود و آنها را بیشتر مستعد آتش گرفتن میکند. البته باید اضافه کنم که ناپایداری جو رعد و برقهای بیشتری را هم به همراه دارد. جالب است بدانید که عامل بیش از 70 درصد آتشسوزیهای امسال در بریتیش کلمبیا همین رعد و برقها بوده که بسیاری از مناطق را به ویرانی کشانده است. همین مسئله باعث شده تا این استان و سایر مناطقی که با آتشسوزی درگیر هستند، برای مقابله با آنها گزینههای محدودی داشته باشند.»
مقابله با آتشسوزیهای کانادا
متخصصان دربارهی اقدامات پیش روی بریتیش کلمبیا و کانادا به مواردی اشاره کردند که میتوانند آسیبهای ناشی از آتشسوزیهای جنگلی را محدود کنند. این موارد عبارتند از:
- جرمزدایی از آتشسوزیهای سنتی و فرهنگی
- تغییر چشمانداز و حذف دقیق سوختهای اشتعالزا مانند زبالههای چوبی و درختان مرده
«رابرت گری»، بومشناس آتشسوزی در حیات وحش گفت: «ما نمیتوانیم آب و هوا را کنترل کنیم. اما سوخت تنها چیزی است که در مواجهه با آن اختیارات بیشتری داریم و این بدان معناست که باید آن را در یک مقیاس گسترده محدود کنیم. بیش از 40 درصد از مناطق و جنگلهای کانادا باید از همین امروز تغییر کند. تغییری که من از آن حرف میزنم کانادا را به قبل از استعمار و ظهور صنعت چوب نزدیکتر خواهد کرد.
از آنجایی که انوع مختلفی از پوششهای گیاهی، از جمله گونههای نسبتا مقاوم در برابر آتش در حال حاضر در بریتیش کلمبیا از بین رفتهاند، جنگلهای این استان از لحاظ تجاری ارزش زیادی دارند، اما پتانسیل آتشسوزی در آنها همچنان به شدت دیده میشود. درست است که ما در حال حاضر برای مقابله با آتشسوزی گزینههای محدودی داریم، اما اقدامات پیشروی ما تاثیرات زیادی خواهند داشت. به بیان دیگر، ما باید آتشسوزیهای فعلی را به حال خود رها کنیم تا سوختهای موجود در جنگلها از بین بروند. اما در عین حال نیز باید یاد بگیریم که دود ناشی از آتشسوزیهای سنتی و فرهنگی که در بهار و پاییز پیش رویمان خواهد بود، مشکل خاصی ار ایجاد نخواهد کرد.»
به گفتهی «ایمی کاردینال کریستینسون»، متخصص آتشسوزیهای بومی در Parks Canada، جرمانگاری و سیاستهای استعماری مربوط به آتشسوزیهای سنتی و فرهنگی در بحران کنونی نقش مهمی داشته است. او افزود: «مردم بومی کانادا قرار نیست نقطه به نقطهی آمریکای شمالی را بسوزانند و تمام فعالیتهایشان صرفا محدود به اطراف محل سکونت خودشان بوده است. این اقدامات عمدتا به دلایل فرهنگی مانند بهبود رشد محصولات و برداشت آنها و به دست آوردن منابع مورد نیازشان بوده و آنها در واقع با این کار میزان سوختهای قابل اشتعال اطراف خود را کاهش میدادند.»
فلانیگان در نهایت اعلام کرد که برنامههای فردی و گروهی هم در بحران فعلی کانادا نقش بسیار مهمی دارد و برای کاهش خطرات آتشسوزی به شدت مفید خواهند بود. کمپینهای اطلاعرسانی عمومی تا کنون تاثیر زیادی در کاهش تعداد آتشسوزیهای ناشی از فعالیتهای انسانی داشتهاند. با این حال، تغییرات اقلیمی یک پدیده اجتنابناپذیر است. او در ادامه به یکی از تحقیقات دانشمندان دانشگاه ویکتوریا و سازمان محیط زیست و تغییرات اقلیمی کانادا اشاره کرد که نشان میدهد آتشسوزی تاریخی بریتیش کلمبیا در سال 2017 در واقع ناشی از تغییرات اقلیمی بوده که علت اصلی آن هم فعالیتهای انسانی است.