افزایش هزینههای دولت نرخ تورم را از این بالاتر خواهد برد؟ یا میتواند تاثیر به سزایی در کاهش و یا ثبات نرخ تورم داشته باشد؟
تلاش «پیر پویلیور»، رهبر حزب محافظهکار کانادا، برای جلوگیری از تصویب لایحه بودجه دولت فدرال در اوایل ماه جاری داستان جدید مخارج دولت است که در بحبوحه تورم توجه همگان را به خود جلب کرده است. این در حالی است که اکثر کارشناسان مالی معتقدند که هزینههای دولت باعث افزایش نرخ تورم میشود. با این حال، تحقیقات اقتصادی حاکی از آن است که ارتباط بین این دو مسئله پیچیدهتر از اینهاست.
پویلیور در پی ارائه این لایحه از دولت فدرال خواست تا برای تعادل در بودجه فعلی خود طرح جدیدی را ارائه کند، در غیر این صورت مجبور به اصلاح لایحه خواهد شد. وی در این باره اعلام کرد که دولت با کسری بودجه تورم را افزایش میدهد و بانک مرکزی هم در پی همین اتفاق مجبور است که نرخ بهره خود را بالا نگه دارد. گفتنی است که درخواست پویلیور در نهایت رد شد و لایحه بودجه سرانجام در مجلس به تصویب رسید.
با این حال، مخارج دولت همچنان تحت نظارت بسیاری از افراد قرار دارد. از آنجایی که نرخ تورم همچنان بالاست و بانک مرکزی هم نرخ بهره خود را در اوایل ماه جاری به ۴.۷۵ درصد افزایش داده، خطر بروز مجدد این اتفاق همچنان در کمین است. اقتصاددانان هم معتقدند که مخارج دولت ممکن است بر عرضه و تقاضای بازار تاثیر بگذارد و درک تاثیر کلی آن بر تورم را دشوار کند.
افزایش هزینههای دولت و کاهش نرخ تورم
«استفان ویلیامسون»، استاد اقتصاد دانشگاه وسترن در این باره گفت: «بیشتر مردم تصور میکنند که افزایش هزینههای دولت باعث افزایش تورم میشود. اما این داستان بسیار پیچیدهتر از اینهاست. باید در نظر بگیریم که این مسئله با ادبیات اقتصاد کاملا متفاوت است.» وی همچنین به یکی از مطالعات جدید بانک مرکزی کانادا اشاره کرد که به دادههای ایالات متحده در مورد تورم و هزینههای دولت میپرداخت و نشان میداد ک افزایش مخارج دولت در واقع میتواند تورم را کاهش دهد.
این مطالعه که در اوایل این ماه توسط دانشکده ملی سنگاپور منتشر شد به طور خاص بر هزینههای دولت بر کالا و خدمات تمرکز داشت و هزینههای پرداختی به مردم و مشاغل را در نظر نگرفت. نویسندگان این تحقیق نوشتند: «نتایج ما بر خلاف باور اکثر مردم است. ما متوجه شدیم که تورم ممکن است به دنبال افزایش مخارج دولت کاهش پیدا کند و اثر نسبتا پایداری هم دارد.»
محققان این پروژه طی تحقیقات خود اعلام کردند که افزایش هزینههای دولت میتواند همزمان با افزایش سطح اشتغال در واقع باعث کاهش تورم شود و در نهایت عرضه را در بازار اقتصاد بالاتر ببرد.
«ترور تامب»، استاد اقتصاد دانشگاه کلگری، در این باره گفت که بر اساس این نظریه، مردم با افزایش هزینههای دولت بیشتر کار میکنند، زیرا به نظر میرسد که مالیات هم در پی این اتفاق ممکن است افزایش پیدا کند. وی همچنین افزود: «این مسئله ممکن است به نظر بسیاری از افراد منطقی به نظر نرسد، با این حال، نمیتوان گفت که قطعا رخ خواهد داد.»
ویلیامسون ضمن اعلام موافقت با تامب خاطرنشان کرد که مسائلی مانند نقل و انتقالات دولتی در طول همهگیری کووید در این مسئله نمیگنجند. با این حال، نتایج این مطالعه چیز جدیدی نیستند.
«استفان پولوز»، رئیس سابق بانک مرکزی کانادا، در این باره گفت: «بودجه فدرال تا کنون به شدت بر رشد اقتصاد سبز متمرکز بوده است و همین میتواند با افزایش ظرفیت تولید اقتصادی به کاهش تورم کمک کند.»
«کریستینا فریلند»، وزیر دارایی نیز سخنان پولوز را تایید کرد. تامب هم در نهایت درباره علت تورم فعلی کانادا و نقش هزینههای دولت گفت که این مسئله به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.