در حالی که مصرف مشروبات الکلی در بیشتر کشورهای جهان مجوز قانونی دارد طبق تحقیقات ارائه شده اخیر، مصرف این نوشیدنی‌ها تاثیرات منفی بر فشار خون سیستولیک افراد خواهد داشت.
یکی از تحقیقات اخیر حاکی از آن است که مصرف حتی یک لیوان نوشیدنی الکلی در طول روز می‌تواند باعث افزایش فشار خون سیستولیک، حداکثر فشار اندازه‌گیری شده، شود. جالب است بدانید که این پدیده حتی در کسانی که فشار خون هم ندارند ممکن است به چشم بخورد.
دمتر «مارکو وینستی»، استاد اپیدمیولوژی و بهداشت عمومی و یکی از نویسندگان این پروژه، در این باره می‌گوید: «ما هیچ اثر مفیدی از الکل در بزرگسالانی که آن را مصرف می‌کردند در مقایسه با افرادی که مصرف نمی‌کردند، پیدا نکردیم.» بر اساس این مطالعه که به تازگی در مجله Hypertension منتشر شده است، تاثیر منفی الکل بر فشار خون سیستولیک در سال‌های اخیر افزایش یافته است و حتی در کسانی که هر روز مصرف کمی دارند هم دیده می‌شود. جالب است بدانید که یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند که الکل فشار خون دیاستولیک، حداقل فشار خون، را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما این تاثیر فقط در مردها گزارش شده است.
دکتر «پل ویلتون»، یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه، افزود: «فشار خون سیستولیک و دیاستولیک هر دو فاکتورهای مهمی در سلامت قلبی عروقی انسان‌ها هستند؛ اما از بین این دو، فشار خون سیستولیک قطعا مهم‌ترین عامل خطر در میان بزرگسالان است.»
فشار خون با واحد میلی‌متر جیوه یا به اختصار mmHg اندازه‌گیری می‌شود و متشکل از دو عدد است که یکی بر روی دیگری نوشته می‌شود. بر اساس گزارش انجمن قلب آمریکا، عدد بالایی نشان‌دهنده‌ی فشار سیستولیک است، فشاری که توسط قلب در زمان انقباض و پمپاژ خون به داخل شریان‌ها ایجاد می‌شود و یکی از عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی برای افراد بالای 50 سال است. عدد پایینی هم فشار دیاستولیک است که مکث بین ضربان‌های قلب را اندازه می‌گیرد.
این انجمن اعلام کرده است که میزان طبیعی فشار خون سیستولیک معمولا 120 میلی‌متر جیوه یا کمتر است؛ اما این عدد با افزایش سن و ضعیف شدن رگ‌های خونی بالاتر می‌رود. فشار خون دیاستولیک هم در حالت نرمال زیر 80 میلی‌متر جیوه است؛ اما با افزایش سن کمتر می‌شود. علت این مسئله هم این است که همزمان با بالاتر رفتن سن، شریان‌ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و سفت‌تر می‌شوند و در برخی از مواقع افزایش ضربان قلب را به دنبال دارد.
روشن است که الکل تنها عامل افزایش فشار خون نیست. با این حال، یافته‌های این تحقیق تایید می‌کنند که این دو با یکدیگر در ارتباطند. به همین دلیل است که محققان این پروژه توصیه می‌کنند تا مصرف الکل خود را محدود کنید یا به طور کلی آن را کنار بگذارید.
تاثیر مصرف الکل بر فشار خون
دکتر «اندرو فریمن»، مدیر بخش پیشگیری و سلامت قلب و عروق موسسه‌ی National Jewish Health در دنور می‌گوید: «تاثیر الکل بر افزایش فشار خون مدت‌هاست که ذهن محققان را به خود مشغول کرده و این مطالعه سرانجام توانسته است این فرضیه را ثابت کند. البته میزان آن هنوز مشخص نیست و همه‌ی ما فرض را بر این می‌گذاریم که مقادیر کم الکل هم می‌تواند افراد را تحت تاثیر قرار دهد.»
این تحقیق داده‌های هفت مطالعه دیگر در ژاپن، کره جنوبی و آمریکا را بین سال‌های 1997 تا 2021 مورد بررسی قرار داد. بیش از 19 هزار بزرگسال در این پروژه شرکت کردند که هیچ یک از آنها نشانی از اعتیاد به الکل، بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت یا بیاری کلیوی نداشتند. تمام این شرکت‌کنندگان مصرف الکل خود را با واحد گرم گزارش دادند؛ اما جالب است بدانید که مصرف استاندارد الکل در مناطق مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، سازمان بهداشت جهانی استاندارد مصرف روزانه الکل را 10 گرم تعیین کرده، در حالی که آمریکا آن را 14 گرم تعریف می‌کند. ویلتون در این باره گفت: «همین باعث می‌شود تا آمریکایی‌ها استاندارد الکل روزانه خود را بیش از یک لیوان در نظر بگیرند.»
این محققان در مرحله‌ی بعد از این آمار استفاده کردند تا الگوی چگونگی تاثیر مقادیر مختلف الکل بر فشار خون در طول زمان را به دست بیاورند. مصرف متوسط 12 گرم الکل باعث می‌شد تا فشار سیستولیک حدود 1.25 میلی‌متر جیوه افزایش پیدا کند. وینستی در این باره گفت: «ما متوجه شدیم که مصرف سطوح پایین الکل هم در طول زمان باعث افزایش فشار خون می‌شود و این ما را بسیار متعجب کرد. البته این روند در افرادی که مصرف الکلشان بیشتر بود، حالت تصاعدی پیدا می‌کرد و تاثیر بسیار بیشتری داشت. به طور مثال، فشار خون سیستولیک افرادی که به طور متوسط 48 گرم الکل مصرف می‌کردند در مقایسه با افرادی که الکل نمی‌خوردند، 5 میلی‌متر جیوه بیشتر بود.»
ویلتون هم افزود: «این اتفاق مطمئنا باعث افزایش بیش از حد فشار خون شما می‌شود. درست مانند وقتی که مصرف بیش از حد سدیم، مقادیر کم میوه و سبزیجات و عدم فعالیت بدنی کافی شما را به مسیر اشتباهی سوق خواهد داد. البته باید اضافه کنم که تاثیر الکل در افرادی که از قبل فشار خون داشتند از این هم بیشتر بود. همین نشان می‌دهد مصرف کم یا ترک الکل برای افرادی که با این مسئله درگیر هستند، بیشترین فایده را خواهد داشت.»
آیا الکل واقعا برای قلب مفید است؟
اما شاید از خودتان بپرسید چطور تحقیقاتی که پیش از این انجام شده نشان می‌دهد که مصرف الکل ممکن است برای قلب مفید باشد؟ به گفته‌ی ویلتون، علت این مسئله این است که این تحقیقات میزان مصرف الکل را در افراد مختلف بررسی می‌کرد و افرادی که الکل مصرف نمی‌کردند را در نظر نمی‌گرفت. با این حال، یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند که در مقایسه‌ی افرادی که الکل مصرف می‌کردند و کسانی که مصرف نمی‌کردند، گروه دوم وضعیت بهتری داشت.
فریمن در ادامه اعلام کرد: «من فکر می‌کنم اکثر مردم با این موافق باشند که الکل تمام سطوح فشار خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته باید اضافه کنم که مطالعه‌ی مصرف الکل کار دشواری است چون با یکسری از رفتارهای خاص در ارتباط است که این رفتارها هم مضرات و مزایای خاص خودشان را دارند. به طور مثال، اگر شب‌ها با دوستانتان به یک بار پر از دود می‌روید و هم در معرض سیگار و هم در معرض الکل قرار می‌گیرید، قطعا خوابتان تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ اما نکته‌ی مثبت این اتفاق این است که شما در حال بهبود روابط اجتماعی‌تان هستید.»
تحقیقاتی که بر مناطق آبی، مناطقی که طول عمر ساکنانشان معمولا تا 100 سال است، صورت گرفته نشان می‌دهد که رژیم غذایی آنها اغلب شامل مقادیر کمی از الکل است که معمولا با شام سرو می‌شود؛ اما ما واقعا نمی‌دانیم که این الکل باعث افزایش طول عمرشان شده است یا خیر. فریمن در نهایت گفت: «من در درجه‌ی اول به هیچکس مصرف الکل را توصیه نمی‌کنم. اگر هم الکل می‌خورید بهتر است مصرف خودتان را به حداقل برسانید و بعد از آن به فکر راه‌هایی برای افزایش سلامت قلبتان باشید. ورزش و کاهش استرس در این روند بسیار موثر است؛ زیرا به قلب کمک می‌کند تا آرام‌تر باشد و با کارایی بیشتری فعالیت کند.»
